Kolej wąskotorowa w Stepnicy – ślad minionych czasów

aktualizacja: 2025-07-25 15:13:49

W pierwszych latach XX wieku Stepnica była końcową stacją jednej z najdłuższych tras kolei wąskotorowej na Pomorzu – linii Gryfice–Stepnica, obsługiwanej przez Greifenberger Bahnen (Koleje Gryfickie). Była to linia o znaczeniu regionalnym, dostępna zarówno dla ruchu pasażerskiego, jak i towarowego.

Długa podróż – szybki postęp

Podróż nie należała do szybkich. Według rozkładu jazdy z maja 1937 roku przejazd z Gryfic do Stepnicy trwał aż 4 godziny i 25 minut.
Pociąg wyruszał z Gryfic o godz. 10:00, o 11:14 docierał do Golczewa, o 13:00 był w Łożnicy, a końcową stację w Stepnicy osiągał o 14:25.
Dziś może się to wydawać długo, jednak dla ówczesnych mieszkańców była to rewolucyjna forma transportu.

Pamiątki z przeszłości

W Izbie Pamięci Ziemi Stepnickiej znajduje się m.in. skan rozkładu jazdy z lat 1937/38 (źródło: Amtlicher Taschenfahrplan Stettin) oraz ostatnio otrzymany od Pana Joachima Neumanna oryginalny bilet kolejowy z tamtych czasów – bilet nr 14113 na przejazd pociągiem osobowym trzeciej klasy.
Na bilecie widnieją różne strefy taryfowe – od 0,20 do 0,90 RM – w zależności od długości trasy oraz nazwy dawnych niemieckich miejscowości, m.in.: Stepenitz (Stepnica), Birkenwalde (Bogusławie), Schiebenhorst (Świbno), Hohenbrück (Widzieńsko) i inne.

Czasy największego ruchu

W latach 50. i 60. XX wieku kolejka przyjeżdżała do Stepnicy nawet 3–4 razy dziennie, później ograniczono kursy do dwóch dziennie – rano i wieczorem.
Pociągi pasażerskie i towarowe kursowały zwykle osobno, choć zdarzały się też składy mieszane.
Pasażerów woził wagonik z napędem własnym, natomiast towary ciągnęła najpierw lokomotywa parowa Px48, a później spalinowa Lyd2 produkcji rumuńskiej (FAUR Bukareszt).
Składy towarowe mogły liczyć od kilku do nawet dwunastu wagonów.

Zanik i nowa rola torowiska

W latach 70. wzrastająca dostępność samochodów osobowych oraz rozwój transportu autobusowego sprawiły, że kolejka stawała się coraz mniej opłacalna.
W 1977 roku Pomorska DOKP w Szczecinie zrezygnowała z przewozów pasażerskich na trasie Stepnica–Łożnica.
Linia była jednak jeszcze przez kilkanaście lat wykorzystywana do transportu towarów z tartaku w Stepnicy oraz dostaw węgla dla PGR-ów w Czarnocinie, Bogusławiu i Żarnowie.
Kolejka wspierała też obsługę portu w Stepnicy, do którego trafiały ładunki drogą morską.

Koniec pewnej epoki

Ostatecznie całą linię zamknięto w 1996 roku.
Opuszczone torowisko stało się celem działań grabieżczych – rozkradano szyny i podkłady.
Aby zapobiec dalszej degradacji, gmina Stepnica przejęła teren od PKP.
Na dawnym nasypie kolejowym w 2006 roku zbudowano ścieżkę rowerową, a w 2013 roku na odcinku Bogusławie–Stepnica powstała droga asfaltowa, pełniąca dziś funkcję lokalnej trasy komunikacyjnej.