Łąka
aktualizacja: 2024-07-02 14:21:28
Sołtys: Arkadiusz Tomala
Łąka ul. Staropolska 2, 72-111 Żarnowo
Ilość mieszkańców: 319
Rys historyczny
Łąka to wieś o metryce średniowiecznej, wzmiankowana w źródłach w 1394 r., kiedy to Bogusław VIII potwierdził sprzedaż 2/3 wsi przez Ludeke von Massow na rzecz klasztoru w Wolinie; w owym czasie wieś położona była bezpośrednio nad Zatoką Skoszewską.
W 1579 r. połowę wsi otrzymało probostwo katedralne w Kamieniu, a drugą połowę posiadała rodzina von Zastrow. W 1587 r. powstał folwark ("A") probostwa w Kamieniu, następnie włączony do domeny państwowej; w 1818 r. odsprzedany Karolowi Mockowi ze Świnoujścia (do rodziny tej należał jeszcze w 1905 r). Część należąca do rodziny von Zastrow została przejęta w 1792 r. przez von Flemingów ("C"). W Łące był jeszcze jeden folwark ("B"), należący w XIX w. do rodziny von Yersen, następnie von Munchnerów oraz von Flemingów. W 1867 r. dwa folwarki (B i C) spłonęły i nie zostały odbudowane. W 1870 r. wieś liczyła 130 mieszkańców.
W 1905 r. jedyny folwark (A) liczył ok. 100 ha ziemi; w 1914 r. należał do Emila Berkhahna, następnie do Friedricha Grosse; w 1939 r. do Joachima Baatha i obejmował 209 ha. W 1939 r. we wsi było 10 gospodarstw chłopskich.
Lokalizacja
Łąka to niewielka wieś położona ok. 12 km na pomoc od Stepnicy, rozlokowana wzdłuż drogi Stepnica - Wolin, bezpośrednio po pomocnej stronie Racimierza.
Historyczna forma wsi
Pierwotna forma wsi nieznana; wg. przekazów historycznych osada rozlokowana była nad brzegiem Zatoki Skoszewskiej. W XIX w., po pożarze w 1867 r. (spłonęły dwa folwarki), wieś miała formę krótkiej ulicówki, wytyczonej na osi W - E, prostopadle do drogi Stepnica - Wolin.
Pierzeje o zróżnicowanej kompozycji, w formie dwóch, nieregularnych ciągów zabudowy. W pierzei północnej ulokowane były zagrody rolnicze, o zróżnicowanych układach i skali zabudowy (w tym niewielki folwark). Pierzeja południowa o luźnej, swobodnej zabudowie z pojedynczymi zagrodami o charakterze chłopskim. Folwark ulokowany był w zachodniej części wsi, po pomocnej stronie drogi, o założeniu w formie podkowy z parkiem od północy. Na pocz. XX w. wieś rozbudowała się w kierunku południowym, wzdłuż drogi do Racimierza, która stała się głównym ciągiem komunikacyjnym w kierunku Żarnowa.
Wieś współczesna
Historyczna (XIX-wieczny) forma przestrzenna uległa przekształceniu w wyniku przeorientowania układu równoleżnikowego na południkowy (o nieregularnym kształcie, zbliżonym do widlicy). Całość bez wartości kulturowych, zdewaloryzowana i wtórnie przeinwestowana. Wzdłuż głównej drogi wiejskiej zabudowa luźna, nierolnicza (2-budynkowa), o niewielkiej skali obiektów, murowana, wzniesiona w l ćw. XX w. Pierzeje odsunięte ok. 10 m od drogi, poprzedzone ogródkami; pierzeja wschodnia przesłonięta szpalerem brzóz.
W północnej części wsi zabudowa rozlokowana wokół trapezowatego układu dróg, z niewielkimi (2 i 3-budynkowymi) zagrodami. W tej części wsi, po pomocnej stronie drogi rozlokowany jest dawny folwark; obecnie o swobodnej (rozproszonej) kompozycji przestrzennej. Dwór wyburzony po 1945 r. Park o czytelnych (pierwotnych) granicach z elementami starodrzewu. Zabudowa gospodarcza zachowana w stanie szczątkowym (jedna obora), ze współczesnymi obiektami inwentarskimi (obecnie nieużytkowanymi). W zachodniej części wsi, przy drodze polnej, usytuowane są współczesne, 3-kondygnacyjne bloki mieszkalnej.
